Yeni beslenme trendi: Kinoa!

Kinoa, İnkalar tarafından 7 bin yıl önce yetiştirilen bir tahıl. Son üç yıldır Amerika'da bir kinoa çılgınlığı yaşanıyor. NASA astronotlarının beslenmesinde kullanıyor, Birleşmiş Milletler 2013 yılını kinoa yılı ilan ediyor. Kinoanın pilavından tatlısına kadar her şeyi yapılıyor. Türkiye'de de yaygınlaşmaya başlayan kinoayı Aktüel Dergisi'nden Necla Bayraktar araştırdı.

New York'a sık sık gidip gelen, oradaki trendleri takip eden bir arkadaşımız sayesinde tanıştık kinoayla (quinoa). "New York yıkılıyor, buldukları her yemeğe kinoa katıyorlar" dedi arkadaşımız. Kısa bir süre öncesine kadar Türkiye'de bulunmayan bu mucizevi tahıl, yurt dışına çıkan eşe dosta rica ediliyormuş. Şimdilerde özellikle internet üzerinden kinoa satın almak mümkün. Ayrıca kimi büyük marketlerde de satılıyor. Biraz pahalı. Kilosunun fiyatı 8.5 TL'den başlıyor. Peki New York'ta trend haline gelen oradan dünyaya yayılan kinoa nedir? Bulgur ve pirincin en büyük alternatifi olan bu tahıl asıl olarak Güney Amerika'da yetişiyor. Mazisi ise çok eski; İnkalara kadar uzanıyor. İnkalar kinoaya "tahıl ana" diyormuş. Uzmanlar kinoanın açlık soruna çare olabileceğini bile düşünüyor.
Birleşmiş Milletler tarafından 2013 "Kinoa Yılı" ilan edildi. NASA bu tahılı astronotların beslenmesinde kullanıyor, protein açısından çok güçlü, tüm aminoasitleri, A, B, C, D, E ve K vitaminlerini içeriyor. Lif oranı çok yüksek. Çok sağlıklı bir besin. Üstelik tadı da hiç fena değil hatta lezzetli… Bulgur kıvamında bir tahıl olduğu için aslında Türk mutfağına da çok uygun. İster pilav yap, ister salatada kullan. New York'ta trend olan, Türkiye'deki kullanımı hızla artan kinoayı uzmanlar anlattı…

PROTEİNİ ETLE YARIŞIYOR

Dr. Eren Eroğlu "Kinoa yüzde 18 oranındaki protein ile neredeyse etle yarışıyor. Her ne kadar bir tahılmış gibi düşünülse de aslında farklı bir aileden geliyor ve ıspanakgillere daha yakın. Dışındaki acımsı kabuk soyulduktan sonra herkes tarafından tüketilmesinde hiçbir sakınca yok. Gluten bildiğiniz gibi tahıllarda bulunan ve un yoğrulduğunda hamura yapışkan formunu veren proteindir. Bu protein sayesinde hamur maya tutuyor. Ne yazık ki Çölyak hastaları glutene karşı alerjik ve tüketmeleri halinde önemli sorunlar yaşıyorlar. Bu nedenle bu proteini içermeyen kinoa, hastaların karbonhidrat ve protein ihtiyaçlarını karşılamakta önemli bir alternatif olarak görülüyor. Ayrıca protein eksikliği çeken toplumlarda ihtiyacı gidermeye yönelik ucuz bir alternatif olarak kinoa ayrı bir yere sahip. Kinoa 7 bin yıl önce tarımı yapılmaya başlanmış ilginç bir bitki. Bir dönem Güney Amerika halkı İnkaların en önemli besin kaynağı ve ilk hasadı imparator tarafından yapılacak kadar manevi değeri yüksek. İspanyol istilasından sonra belki de taşıdığı bu anlama istinaden, kinoa ekimi yasaklanıyor ve halk buğday ekmeye zorlanıyor. Fakat hiçbir zaman kullanımının önüne geçilemiyor. Yüksek besin değeri ve toplumsal önemi nedeni ile 2011 yılında Birleşmiş Milletler tarafında 2013 Kinoa Yılı ilan ediliyor. Aslına bakılacak olursa bu hem tarımsal, hem ekonomik hem de politik bir karar."

KİNOAYI NASIL PİŞİRECEKSİNİZ?

Kinoadan pilav, salata, kahvaltılık, hatta un haline getirirseniz tatlı bile yapabilirsiniz. İdeal olanı pişirmeden önce kinoayı birkaç saat suda bekletmek. Bu sayede içindeki enzimler harekete geçiyor. Kinoa, 15 dakika gibi kısa bir sürede pişiyor. Eğer suda bekletmek için vaktiniz yoksa kinoayı pişirmeden önce bolca yıkamalısınız. Her koşulda pişme süresi 15 dakikayı geçmiyor. Kinoayı pirinç ve bulgurun kullanıldığı her yerde kullanabilirsiniz.

"HER GÜN KİNOA TÜKETİYORUM"
Aslı Balakin (dokuzuncubulut.com yemek blogu)

"Kinoayı yaklaşık iki yıldır kullanıyorum. Kanada'da yaşayan bir arkadaşım sayesinde haberdar oldum. İnternetten araştırdım ve bulur bulmaz satın aldım. İlk denememden sonra da mutfağımda yerini aldı. Şimdi pirinç, un, mercimek gibi temel gıdalarımın arasında.
Çok baskın bir tadı ve kokusu olmadığı için çeşitli tariflerde kullanmak mümkün. Sabah kahvaltıları ya da atıştırmalık olarak yemek için hazırladığım bol kuru meyve ve kuruyemişle hiç şekersiz kinoalı ve yulaflı gronola en büyük lüksüm. Ayrıca dolma içlerine yine pirinç yerine kinoa kullanıyorum. Hiç şeker ve un kullanmadan kinoa ve yulafla harika kurabiyeler yapıyorum. Bazen ekmeklerimin içine katıyorum, bazen de filizlendirip salatalarımda kullanıyorum. Kısaca bir şekilde her gün tüketmiş oluyorum. Et kadar proteinli ve vücutta sütten daha iyi kullanılabilen yüksek miktarda kalsiyuma sahip. Üstelik kolestrol içermeyen, yağdan fakir, kolay sindirimi sayesinde bebekler ve çocuklar için de çok besleyici bir tahıl.
Yurt dışında daha iyi biliniyor, ama Türkiye'de çok tanınmıyor. Bu kadar faydalı bir tahılı nasıl tanıtırım diye düşündüm ve uygun tarifler yayınladım sitemde. Bu harika tahılı deneyeceklere afiyet olsun diyorum."