Doğal Zeytinyağı Hakkında Her Şey
ZEYTİN VE ZEYTİNYAĞI HAKKINDA İLGİNÇ BİLGİLER
Zeytin ağacının 40 bin yıldır yeryüzünde bulunduğu tahmin ediliyor; 8 bin yıldır da kültür bitkisi olarak yetiştiriliyor. Zeytin ağacının anayurduna dair kesin bir bilgi bulunmuyor. Ancak Anadolu, Girit Adası, Mısır ve Mezopotamya olabileceği düşüncesi hakim. Zeytin tarımının ise 6000 yıl önce Anadolu ve Doğu Akdeniz'den başlayıp yayıldığına dair görüşler bulunuyor. Eski Mısır, Roma ve Yunan'da zeytinyağına ot ve çiçekler karıştırılıp ilaç ve kozmetik yapımında kullanılıyordu. Hellenistik dönemde, kutsal sayılan zeytin ağacını kesenler sürgün ya da ölümle cezalandırılırdı. "Hayat Ağacı" ya da "Ölmez Ağaç" olarak da adlandırılan zeytin ağacı, ortalama 300- 400 yıl ömür sürebiliyor. Yapılan araştırmalarda 1000 hatta 3000 yaşında zeytin ağaçlarına rastlanmıştır. Zeytin ağacında açan her 20 çiçekten ancak 1 tanesi zeytine dönüşür. Zeytinin rengi önce yeşil, sonra mor ve son olarak siyaha döner. Türkiye, dünyanın en büyük zeytinyağı üreticisi 5 ülkesinden biridir. Ülkemizde zeytin en çok Ege, Marmara ve Akdeniz bölgelerinde yetiştiriliyor. En fazla zeytinyağı üretimi ise Edremit Körfezi ve Milas yöresinde yapılıyor. Ege Bölgesi, ülkemizdeki toplam zeytin üretiminin yüzde 75'ini elinde bulunduruyor. Ege Bölgesi, ülkemizdeki toplam zeytin üretiminin yüzde 75'ini elinde bulunduruyor.
ZEYTİNYAĞI ÇEŞİTLERİ
Ege Bölgesi, ülkemizdeki toplam zeytin üretiminin yüzde 75'ini elinde bulunduruyor.
NATUREL ZEYTİNYAĞI (VIRGIN OIL)
Zeytin meyvesinin doğal renk koku ve tat özeliklerinin dışında hiçbir kimyasal işlem uygulanmadan elde edilen yağıdır ve zeytinyağının en değerlisidir. Naturel zeytinyağları asitlik derecesine göre; naturel sızma, naturel birinci ve naturel ikinci olarak kalitelere ayrılır. Naturel sızma: Erken hasat tam olgunlaşmamış zeytinlerin herhangi bir ısıl işlemden geçirilmeden sıkılmasıyla elde edilir. Meyvenin tat, koku ve vitaminleri tamamen korunur. Asit oranı en fazla yüzde 1'dir ve rengi yeşile çalar. Naturel birinci: Asit oranı sızmadan biraz daha yüksektir ancak yüzde 2'yi geçmez. Tadı ve kokusu sızmaya göre daha yoğundur. Naturel ikinci: Naturel zeytinyağlar arasında zeytinin tat ve kokusunun en fazla hissedildiği çeşittir. Asit oranı en fazla yüzde 3.3'tür.
RAFİNE ZEYTİNYAĞI
Doğrudan tüketime uygun olmayan yüksek asitli ya da iyi olmayan tat ve kokuya sahip zeytinyağlarının doğal yapılarını değiştirmeden, rafine edilerek temizlenmesiyle ortaya çıkan zeytinyağlarıdır. Rafine işlemi, yağdaki istenmeyen yönleri gidermeye yarayan bir temizliktir. Zeytinyağına hiçbir yabancı madde eklenmez ve istenmeyen özellikleri giderildikten sonra iyi kalite bir zeytinyağı ile karıştırılır.
RIVIERA ZEYTİNYAĞI
Rafine zeytinyağı ile natürel zeytinyağının harmanlanması ile elde edilen zeytinyağıdır. Yüzde 80-90 oranında rafine edilmiş yağa, yüzde 20'ye kadar naturel yağ karıştırılır. Yağın asit oranı en fazla yüzde 1.5'tur
ZEYTİNYAĞI NASIL SAKLAMALI?
Zeytinyağının özel tat, koku ve rengi ışık, sıcak, soğuk ve bekleme süresi ile bozulabilir. Güneş ışığı zeytinyağının tadını acılaştırabilir. Havayla temas, sıcak ve soğuk da zeytinyağının tadını bozar. Zeytinyağı, hava ile temas etmeyecek şekilde ağzı kapatılmış koyu renkli cam şişelerde, 15-18 derece arasındaki sıcaklıkta ve doğrudan güneş almayan yerlerde muhafaza edilmelidir. Zeytinyağının içeriğindeki yağ asitlerinin çözücü niteliklerinden dolayı, pet ve pvc ambalajlarda saklanması sağlıklı değildir. Zeytinyağı uzun süre bekletildiğinde tat özellikleri bozulmaya başlar. Bu yüzden üretimden itibaren en fazla bir buçuk yıl içinde tüketilmelidir.
MUTFAĞIMIZDA ZEYTİNYAĞLI YEMEKLER
Zeytinyağlı yemekler Osmanlı Saray Mutfağı'nda her zaman özel bir yere sahip oldu. Osmanlı döneminde zeytinyağı kullanımı köylere kadar yayılmıştı. Türk Mutfağı, 'zeytinyağlılar' olarak adlandırılan yemeklere sahip tek mutfaktır. Mutfağımızda zeytinyağlılar taze sebzelerin yanı sıra kurularla (barbunya pilakisi, zeytinyağlı kuru patlıcan dolması gibi) da yapılmaktadır.