Sonbaharda Ayurvedik Yaşam

Beş bin yıllık Hint felsefesi olan ayurveda, doğayla uyum içinde yaşamaya, taze, mevsimlik yiyecekler yemeye, egzersiz yapmaya, uyku düzenini oturtmaya ve pozitif olmak gibi uygulamalarla doğal ve sağlıklı yaşamaya odaklanır. Ayurveda, beş elementin; toprak, su, hava, ateş ve boşluk, her kişide benzersiz bir şekilde birleşerek 3 doşayı oluşturduğunu öğretir: Vata (boşluk ve hava), Pitta (ateş ve su) ve kapha (su ve toprak). Her insanın fiziksel, duygusal ve zihinsel sağlığını etkileyen benzersiz bir doşa kombinasyonu vardır. Ayurveda ayrıca prakriti (doğuştan gelen doğal yapınız) ve vikriti (yaşam tarzınız ve çevrenizden etkilenen mevcut durumunuz) kavramlarını da içerir. Bunları anlayarak diyet ve yaşam tarzımızda değişiklikler yapabilir ve içsel dengemizi yeniden sağlayabiliriz. Ayurveda kişiye özel bir yaklaşıma odaklanır.

Sonbahara geçiş, doğanın yapraklarını dökmesini yansıtan, bırakma zamanıdır. Bu dönem, vücudu ve zihni önümüzdeki daha soğuk aylara hazırlayarak temizliğe ve gençleşmeye odaklanmayı gerektirir. Yazdan sonbahara geçiş, ayurvedada kritik bir dönemdir. Dolayısıyla vücutta ve zihinde dengeyi korumak için dikkatli ayarlamalar gerektirir. Sıcak ve pittanın hakim olduğu yazdan, serin, rüzgarlı vata mevsimine geçiş, çeşitli fizyolojik ve psikolojik değişikliklere neden olur. Ayurvedada 'ritusandhi' olarak bilinen bu mevsimsel geçişler, bedenlerimizin dengesizliklere karşı özellikle savunmasız olduğu zamanlardır.

Yaz aylarında, ısı vücutta birikir ve pitta doşasının birikmesine neden olur. Mevsim sonbahara doğru kayarken daha soğuk hava vata doşasını kötüleştirebilir ve kaygı, kuruluk, sindirim sorunları gibi semptomlara yol açabilir. Sorunsuz bir geçişin anahtarı, yaşam tarzımızı ve diyetimizi değişen doşaları destekleyecek şekilde kademeli olarak ayarlamaktır. Bu mevsimsel geçişi en iyi şekilde dengeleyebilmek için ayurvedik bazı genel önerilerde bulunmak istiyorum:

Beslenme

Yazın sıcak havalarda tükettiğimiz soğuk içecekler ve salata gibi yiyecekler yerine daha sıcak, daha yağlı besinleri tüketmeye başlamak sonbahara geçişimizde yardımcı olacaktır. Mesela çorba, ılık lapalar, sıcak ve pişirilmiş yemekler sindirim dengesini korumaya yardımcı olabilir. Sonbaharda vata etkisi ile hava elementinin bağırsaklardaki gazlarda etkisini göz önünde bulundurarak sindirimi kolay olan besinlere geçişin önemi artmaktadır. Zencefil, kimyon ve karabiber gibi baharatlar sindirimi uyarmak ve kolaylaştırmak için faydalıdır. Ayrıca yaz mevsiminde kanda ve karaciğerde biriken pittayı temizlemek için roka, brokoli, karalahana ve hindiba tüketebiliriz.

Rutinler

Günlük rutinleri (dinacharya) ve mevsimsel rutinleri (ritucharya) değişen çevreyle uyumlu hale getirmek ayurvedada çok önemlidir. Sonbahar mevsiminde vata boşluk ve hava elementi psikolojik olarak özgürlük ve huzur gibi görünse de dengelenmediği durumda yalnızlık ve depresif bir ruh haline neden olabilir. Bu ruh halini dengelemek için beslenmenin yanı sıra rutinlerimize meditasyon ve diyaframatik solunum gibi pratikleri dahil edebiliriz.

Sonbaharda havaların serinlemesi ile birlikte cildimiz nem kaybetmeye başlayabilir. Yukarıda bahsettiğim beslenme yolu ile vücudumuzun nem dengesine yardımcı olabiliriz. Dışarıdan banyo duş rutinine yağ masajı ekleyerek en büyük organımız olan deri ile vatayı dengeleyebiliriz.

Mevsimsel bir detoks uygulaması ile bağırsaklarımızı temizleyerek toksinlerden arınabiliriz. Bu doşaların yeniden dengelenmesine yardımcı olabilir. Ek olarak, sonbaharın serin, kuru rüzgarlarından korunmak da vatanın etkisini hafifletmeye yardımcı olacaktır.

Özetle bu ayurveda uygulamalarını gündelik hayatımıza kolayca ekleyerek, dengemizi koruyabilir, mevsimsel dengesizlikleri önleyebilir ve sonbahara sağlıklı bir geçişin tadını çıkarabiliriz.

Hepinize keyifli, sağlıklı bir sonbahar geçişi dilerim…