Muharrem ayı hayırlı olsun

AŞURE TARİFLERİ İÇİN TIKLAYIN!

AYFER T. ÜNSAL'IN "AŞURE" KONULU YAZISI İÇİN TIKLAYIN!

Muharrem ayının onuncu günü; bütün semavi dinlerce mübarek sayılmış bir gündür. Muharrem ayı, Kur'an-ı Kerim'de, "Hürmet gösterilmesi gereken" dört aydan sayılmıştır. Bu ayın en kıymetli günü olan Aşure Günü'nde Allah-ü Teâlâ, birçok duâları kabul etmiştir.

"Aşure" sözü İbrani ve Arap dilinin ortak kelimelerinden olmakla birlikte, "Aşera: on" kelimesiyle ilgili gibi görünmektedir. Bu isim; aşurenin; "Yılın onuncu günü" olmasına da uygundur.

Dini ay takvimine göre Muharrem ayı ilk ay; 1 Muharrem de hicri yılbaşıdır. Ancak İslam kültüründe yılbaşı kutlaması adeti yoktur; onun yerine birçok önemli hadisenin gerçekleştiği; 10'uncu gün kutlaması yaygındır. İsrailoğulları daha önce Aşure Günü'nü; "İsrailoğulları'nın Firavun'un zulmünden kurtulduğu gün" olarak kutluyorlardı. Peygamberimizden önce Araplar arasında da bu günün mübarek olduğuna dair inanış vardı. Peygamberimiz, komşusu olan İsrailoğullarına bugün neden oruç tuttuklarını sorduklarında onlar; "Bugün Musa (a.s.) oruç tutardı. Çünkü bugün kurtuluş günümüzdür" demişti.
Peygamberimiz de o gün oruç tuttu, ama onların adeti üzere değil, bir gün öncesi veya sonrasıyla birlikte iki gün olarak tutuyordu. Bu oruç Ramazan orucu farz kılınınca nafile, yani isteyenin tutup, isteyenin tutmayabileceği bir oruç olarak kaldı.

Aşure Günü, Hz. Adem'den beri bütün ilahi dinlerde mübarek bir gündü. İnanışa göre Âdem (a.s.)'in tövbesinin bugün kabul edildiği, Hz. İbrahim'in bugün ateşten kurtulduğu, Hz. Yakub'un, oğlu Hz. Yusuf'a bugün kavuştuğu kaynaklarda kaydedilen rivayetler arasındadır.

Yunus Peygamber'in bir balığın karnından çıkması; İdris Peygamber'in diri olarak göğe yükseltilmesi, Eyyüb Peygamber'in hastalıklarının geçip iyileşmesi, İsa Peygamber'in doğumu ve
ölümden kurtarılıp göğe yükseltilmesi gibi mucizevi hadiselerin de bugün gerçekleştiği kabul edilmekteydi. Özellikle Hz. Nuh'un Gemisi'nin bugün karaya ulaştığı inancı; Anadolu'muzun meşhur aşure tatlısına ilham kaynağı olmuştur.

Nuh'un Gemisi ve Aşure Tatlısı

Hikayeye göre "Nuh'un Gemisi, tufan sona erip, karaya oturduğunda, gemidekiler şükretmek için bir kutlama yapmak ister. Fakat geminin yiyecek ambarları neredeyse boşalmak üzeredir. Bunun üzerine gemidekiler yiyecek ne bulurlarsa bir araya getirerek bir çorba pişirirler ve aşure ortaya çıkar... "
Aşure tatlısı yapmak sünnette yer almazsa da, komşular ve akrabalar arasında hediyeleşmeye ve bu günün sevincini paylaşmaya vesile olduğu için güzel bir adet sayılabilir.
Bugün hediyeleşmek, komşularla selamlaşmak, yardımlar yapmak daha fazla sevaptır. Bugün eve yiyecek maddeler alındığında bereket olacağı hadisi şeriflerde geçmektedir. Aşure tatlısı da bunları sağlayan pratik bir çözüm olarak adet olmuş.

Kerbela Hadisesi

Müslümanlar için Aşure Günü aynı zamanda acı bir hadisenin yıldönümüne rastlamaktadır: "Hz. Hüseyin'in Kerbela'da şehit edilmesi." Bugünü; peygamberimizin ailesinin (Ehli Beyt) doğru yola ulaşmamız için gösterdiği fedakarlıkları ve bu uğurda uğradıkları eziyetleri düşünerek geçirmemiz uygun olur. Doğu ve Güneydoğumuzda Sünni olsun, Alevi olsun; halkımızın çoğu, bu günlerde eğlenceden uzak durur, kana kana su içmez, yaslı bir halde geçirirler. 10'uncu günü yas bitirilir.
Aşure Günü kutlamaları, farklı anlayıştaki kesimler arasında tanışma, kaynaşmaya da vesile olmaktadır. Yurtdışındaki Türkler aşure kutlamalarıyla yakınlaşmakta, birbirlerini daha iyi tanımaktadırlar.