Doğanın Düğünü; Hıdırellez

Doğanın canlanmaya başladığı, havanın, suyun ve ardından toprağın ısındığı, bahar mevsiminin başlangıcı olan Hıdırellez; ülkemizde ve farklı coğrafyalarda birbirinden ilginç ritüeller eşliğinde karşılanır. Bu ritüeller içinde o gün için hazırlanan yiyecekler alınıp kırlara gidilerek kalabalık sofralarda yenmesi ise yaygın gelenekler arasında yer alır.

Hıdırellez yaklaşık 5 bin yıldır baharın gelmesi, doğanın yeniden canlanması, bolluk ve bereketi ifade eder. Hızır ve İlyas peygamberlerin bir araya geldiği günün anısına 5-6 Mayıs tarihlerinde kutlanan bu gelenek İbraniler aracılığıyla Suriye'ye, Mısır üzerinden eski Yunanistan'a, buradan da Anadolu'ya geçmiş.

Bu özel günler, açık havada yiyip içilerek, büyük bir piknik şöleni şeklinde geçer. Hıdırellez kutlaması için su kenarında ve yeşilliği bol yerler seçilir. Anadolu'da her yerleşim merkezinde bulunan bu yerlere 'hıdırlık' denir. Böyle alanlarda yer alan ağaçlara çaput bağlanıp dilek tutulması da bir gelenek haline gelmiştir. Başka bir gelenek de bolluk ve bereket için 5 Mayıs'ı 6'sına bağlayan gece bir gül ağacının dibine para gömülmesi veya bir kese yapılarak içine konup ağaca asılmasıdır. Ertesi gün topraktan veya ağaçtan alınıp o para çantada taşınır. Buna benzer başka bir gelenek de Hıdırellez gecesi, sahip olmak istediğiniz şeyin dua edilerek toprağa çizilmesidir. Ertesi sabah baktığınızda çizdiğiniz silinmişse dileğin olacağına inanılır.

Hıdırellez için yapılan yiyecek hazırlıkları güne özel diğer hazırlıklar gibi bir gün öncesinden başlar. Bir gün sonrası için piknik tüketimine uygun kuru yiyecekler hazırlanır. Yumurta kaynatılır. O gün un elemek ve hamur açmanın uğursuzluğuna inanıldığı için börek, katmer gibi hamur işleri bir gün öncesinden yapılır. Hıdırellez sofrasının vazgeçilmezlerinden biri de oğlak veya kuzu etidir. Baharın canlandığı, taze otların yeşermeye başladığı günlerde bu otlarla beslenen oğlak veya kuzunun şifalı olduğuna inanılarak o gün daha çok bu etler yenir. Hıdırellez'de bir de sembolik yiyecekler geleneği var. Buna göre; Hıdırellez' de, yıl boyunca ağız tadının bozulmaması için tatlı, sevenlerin sarılması için sarma, ambarların dolması için dolma pişirilir. Hızır'ın "S" harfiyle başlayan yiyecekleri sevdiğine inanıldığı için genelde Hıdırellez sofrasında süt, simit, soğan, salep, sarımsak, sarma, sütlaç gibi yiyecekler olmak üzere 7 çeşit 'S' harfiyle başlayan yiyecek bulundurulur.