Yoğurdun Kökenleri ve Yunanlarla Olan Davamız
Türk Yoğurdu vs Yunan Yoğurdu: Bir Lezzet Çekişmesi
Türkler ve Yunanlılar arasında yıllardır bitmek bilmeyen yemek savaşları sürmektedir. Özellikle baklava ve dolma üzerine yapılan tartışmalar, internetin en popüler espri konuları arasında yerini almış durumda. Yunanların yemekle ilgili çektikleri videoların altında, mutlaka Türklerle Yunanlıların "baklavayı bize verin, gerisi sizin olsun" gibi esprili yorumlarla tartıştığını görebilirsiniz.
Bu durum, zamanla diğer milletlerin de ilgisini çekti ve farklı ülkelerden insanlar da bu çekişmeye dahil olmaya başladı. Herkes Türk veya Yunan yoğurdu olarak kendi tarafını seçiyor. Son dönemde ise bu iki millet arasındaki tartışma, yoğurt üzerine odaklanmış durumda.
Yoğurdun Kökenine Bir Göz Atış
Güvenilir kaynaklara baktığımızda yoğurdun aslında Asya ve Mezopotamya kültürlerinde ortaya çıktığı ve ilk olarak göçebe Türklerin kullandığı 11. yüzyıldan kalma yazılarla kanıtlanmıştır. Ayrıca yoğurdun bilinçli bir şekilde değil de yanlışlıkla mayalanıp ortaya çıktğına inanılıyor. Bazı bakterilere ve sıcak bir ortama maruz kalan yoğurdun kendi kendine mayalanıp yenilebilir hale geldiği görülmüş o zamanlarda. Eski tarihi destanlar ve kitabelerimizde de yoğurt ifadesinin günümüzdeki kullanımıyla aynı anlamda kullanıldığı tespit edilmiştir. Antik Yunan'da da oldukça popüler olan yoğurt, bugünkü formunun aksine o zaman "Oxygala" olarak bilinen bir süt ürününü tüketiyorlar ve balla birlikte yiyorlardı. Bu türü sadece o zaman köylüler tüketiyordu. Ancak Türklerin yoğurdu iyi pazarlayamaması ve Yunanlıların bu konudaki başarılı girişimleri, dünya çapında yoğurdun "Greek yogurt" olarak tanınmasına sebep olmuştur.
Yoğurtların Formülü
Yunan yoğurdu, Türk yoğurduna göre daha pürüzsüz ve kremamsı bir kıvama sahiptir. Tat olarak daha hafif ve dengelidir, bu yüzden hem tatlı hem de tuzlu yiyeceklerle mükemmel bir uyum sağlar. Türk yoğurdu ise daha yoğun, keskin bir tada sahip olup her yemeğin yanında kendine yer bulur. Kebap ve güveç gibi tuzlu ve etli yemeklerin yanında ya da kahvaltı kaseleri ve cheesecake gibi tatlılarla da harika bir uyum yakalar.
Yoğurdun Küresel Yolculuğu
Amerika'da ve Avrupa'da yoğurt, "Greek Yogurt" yani Yunan yoğurdu olarak bilinir ve bu isimle satışa sunulur. Türk yoğurdu ise genellikle Türkiye'de tüketilen bir tabirdir ve çoğunlukla sadece "yoğurt" olarak bilinir. Ancak, bu yoğurt tartışmasına Bulgarlar da dahil olmuş durumda. Yoğurdun aslında bir Balkan tarifi olduğu, eski belgeler ve makalelerde sıkça belirtilir. Hatta Bulgaristan'ın Trun köyünde dünyanın tek yoğurt müzesi bulunmaktadır. Yunan yoğurdundan sonra dünya, Bulgar yoğurdunu da tanımaya başlamıştır.
Amerika'daki Popülaritesi
1919'da Yunan bir göçmen olan Isaac Carasso, şu anda Danone olarak bildiğimiz meyveli yoğurt fabrikasını ilk Fransa'da kurmuştur. Oğlu Daniel'dan sonra ismi Danone olan bu fabrika, 1942'de New York'a taşınmıştır. Meyveli yoğurt olarak ünlenen yoğurt, daha sonra popülaritesini sade yoğurda bırakmıştır. Ayrıca şu anda Amerika'nın en büyük yoğurt markası Chobani'nin Greek Yogurt'ları aslında bir Türk'e ait. Hamdi Ulukaya, bir pazarlama stratejisi olarak kendi yoğurt tarifini Yunan yoğurdu olarak piyasaya sürmüştür ve şu anda Amerika'da en çok satan yoğurt markasının sahibidir.
Türk Yoğurdunun Geleceği
Ülkemizdeki bazı dernek ve kooperatiflerin Türk yoğurdunu dünyaya tanıtma girişimleri olmuştur. Yoğurtla ilgili konferanslar düzenlenmek istenmiş, ancak maddi yetersizlikler ve ilgisizlik nedeniyle çoğu ertelenmiş ya da iptal edilmiştir. Ayrıca, bazı Türk yoğurt markalarının bu girişimlere destek vermemesi, bu süreci daha da zorlaştırmıştır.
Eğer Amerika'da Yunan yoğurdu olarak piyasaya sürülen ürünü bir Türk markası olarak sürselerdi ne olurdu, bu kadar popüler olur muydu bilemiyoruz ama umarız yakın gelecekte Türk yoğurdunun gerçek kimliği dünya çapında tanınır ve hak ettiği değeri görür. Bu gerçekleşirse, Türk yoğurdu, ülke ekonomimiz için önemli bir katma değer sağlayabilir.